Psikoteknik değerlendirme raporu nedir?
Sürücülerin sürüşle ilgili özel zihinsel ve psikomotor
becerilerini ölçen ve güvenli araç kullanımını sağlayan standart testlerin yer
aldığı bilgisayar tabanlı bir değerlendirme sistemidir. Temel zihinsel beceriler
"dikkat, algı, bellek, izleme ve muhakeme" ve psikomotor beceriler
ise "el-ayak-göz koordinasyonu, tepki zamanı, çevresel görüş, hız mesafe
tahmini ve çarpışma zamanı tahmini" olarak tanımlanabilir. Bu becerilere
sahip olmanın, kurallara uygun karar vererek ve doğru motor hareketleri yaparak
kazalardan kaçınabilme ve araç kullanabilmenin ilk basamağı olduğu
söylenebilir.
Avrupa'da psikoteknik değerlendirme özellikle gelişmiş
ülkelerde sürücülük becerilerinde yaşa bağlı zayıflamanın meydana gelmesi
nedeniyle yaşlı sürücülere mecburi hale geldiği, yolcu ve eşya(emtia)
taşımacılığı yapan profesyonel sürücülerin araç kullanma beceri düzeylerini
bilgisayar destekli testlerle kanıtlanmak zorunda oldukları ve ceza puanını
aşan sürücülerin psikoteknik değerlendirmeyi geçmek mecburiyetinde oldukları
görülmektedir.
Karayolları Taşıma yönetmeliğinde madde 60’a göre
sürücülerin her 5 yılda bir bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarına
dair bir sağlık raporunu yetkili sağlık ve psikoteknik değerleme belgesi
kuruluşlarından almaları gerekmektedir.
Kanun Yükümlülüğü
2004 yılında yürürlüğe girmiş olup 25.02.2004 tarih ve 25384
sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği ek madde
çalışmaları son yıllarda hızlandığı ve çalışmalar yeni tamamlandığı için
Yönetmeliğin gerektirdiği koşulların kontrolleri ancak başlamıştır. Her bir
uyarı puanı 5 ceza puanıdır.50 puanı dolduran sürücünün yetki belgesi iptal
olur. Psikoteknik belgesi olmayan sürücüye 805 TL para cezası uygulanır. Firma
sahiplerine ise 355 TL para cezası uygulanır. Psikoteknik belgesi olmayanlara
kaza anında Trafik sigortası ve kaskodan yararlanamazlar. Yük ve yolcu taşıması
yapan şoförlerin psikoteknik belgesi alması zorunludur. 06.2012 tarihinden
sonra bu uygulama tüm ehliyeti olan herkese uygulanacaktır. b)- Merkezimiz 100
ceza puanı, alkol yada hızdan dolayı ehliyetine el konulan sürücüler için
gereken psikoteknik muayene raporunu vermektedir.
Psikoteknik belgesi için gerekli evraklar;
Hangi Testler Uygulanır?
Seçici dikkat düzeyi – Anlama & Değerlendirme – Hız
& Mesafe algılama Görüş Açısı & Koordinasyon – Görsel Süreklilik –
Dikkat & Problem Çözme
1. Kısım
Madde 36 (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerde
çalışan/çalıştırılan şoförlerin; d) Şoförlük mesleği bakımından bedeni ve
psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili
sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları, şarttır.
2. Kısım
Yetki belgesi sahibi yükümlülükleri; Madde 43
(17) Yetki belgesi sahipleri, bu Yönetmeliğin 36 ncı maddesinde belirtilen
nitelikleri haiz şoförleri çalıştırmakla yükümlüdürler.